ក្រុងកំពង់ចាម៖ គម្រោងការត្រៀមខ្លួនរបស់អាស៊ានដើម្បីទទួលយកបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (ASEAN AI Readiness Program - AI RAP) បានរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលគ្រូបង្គោលស្តីពី "អក្ខរកម្មបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI Literacy)" ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយបានប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេលពីរថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះបានប្រព្រឹត្តទៅនៅសាលប្រជុំនៃសាលារៀនជំនាន់ថ្មី វិទ្យាល័យ ហ៊ុន សែន កំពង់ចាម ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់លោក ហ៊ិន ស៊ីមហួន នាយករងប្រតិបត្តិនៃអង្គការ ខេប។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះមានសិក្ខាកាមសរុបចំនួន ៨៥ នាក់ ដែលរួមមានគ្រូបង្គោល និងបុគ្គលិកអង្គការ ខេប ដែលបានចូលរួមដើម្បីបំពាក់ជំនាញមូលដ្ឋានអំពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) ដោយមានគោលបំណងសំខាន់គឺផ្តល់នូវចំណេះដឹង និងជំនាញចាំបាច់ដល់អ្នកចូលរួម ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចប្រើប្រាស់ AI ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ការពារឯកជនភាព ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានមិនពិត និងទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីសម្រួលកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃ។

 

នៅក្នុងពិធីបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ លោក ហ៊ិន ស៊ីមហួន បានមានប្រសាសន៍ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា៖

“គម្រោង AI RAP គឺជាជំហានដ៏សំខាន់មួយក្នុងការជំរុញ និងលើកកម្ពស់ការអប់រំឌីជីថល និងអក្ខរកម្មបញ្ញាសិប្បនិម្មិតនៅកម្ពុជា។ គម្រោងនេះមានគោលដៅឆ្លើយតបទៅនឹងគោលនយោបាយ និងទិសដៅនៃសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលរបស់ប្រទេសជាតិ ដែលជាកត្តាស្នូលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៅក្នុងយុគសម័យទំនើប AI ដើម្បីឱ្យសមស្របនឹងការវិវឌ្ឍន៍នៃបច្ចេកវិទ្យា យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវត្រៀមខ្លួនទទួលយក និងរៀនរស់នៅជាមួយ AI ដោយផ្តោតលើការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យានេះប្រកបដោយក្រមសីលធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវ។ ការបណ្តុះបណ្តាលនេះនឹងជួយបំពាក់បំប៉នគ្រូបង្គោល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធឱ្យមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងអំពី AI ទៅកាន់សិស្ស និងសហគមន៍បន្តទៀត ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដ៏ទំនើបនេះបានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព “។

 

វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះបានផ្តល់នូវចំណេះដឹងជាច្រើនតាមរយៈការសិក្សាលើម៉ូឌុលចំនួន ២៥ ដែលគ្របដណ្តប់លើគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃបញ្ញាសិប្បនិម្មិត។ ខ្លឹមសារសំខាន់ៗរួមមាន៖

1.ការយល់ដឹងពីមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃ AI៖ សិក្ខាកាមបានស្វែងយល់អំពីនិយមន័យ ប្រភេទ និងការប្រើប្រាស់ AI ក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។ ពួកគេបានរៀនអំពីរបៀបដែល AI ដំណើរការ និងរបៀបដែលវាអាចត្រូវបានអនុវត្តក្នុងវិស័យផ្សេងៗ។

2.ការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ AI ក្នុងការអប់រំ៖ គ្រូបង្គោលត្រូវបានណែនាំអំពីឧបករណ៍ AI ដែលអាចជួយបង្កើនផលិតភាព បង្កើតមាតិកាអប់រំ គ្រប់គ្រងបណ្តាញសង្គម និងគាំទ្រដល់ការសិក្សារបស់សិស្ស។ ឧទាហរណ៍ ឧបករណ៍ AI អាចជួយក្នុងការបង្កើតឯកសារសិក្សា ឬសកម្មភាពអន្តរកម្មសម្រាប់សិស្ស។

3. សុវត្ថិភាព ក្រមសីលធម៌ និងឯកជនភាព៖ វគ្គនេះបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការប្រើប្រាស់ AI ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងការទទួលខុសត្រូវ។ សិក្ខាកាមបានរៀនពីរបៀបកំណត់ និងដោះស្រាយបញ្ហាទាក់ទងនឹងឯកជនភាព និងក្រមសីលធម៌ ដើម្បីធានាថាការប្រើប្រាស់ AI នៅក្នុងថ្នាក់រៀនមានសុវត្ថិភាព។

4.ការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់យុគសម័យ AI៖ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលបានផ្តល់នូវទស្សនវិស័យអំពីរបៀបដែល AI នឹងផ្លាស់ប្តូរទីផ្សារការងារ និងសង្គម។ គ្រូបង្គោលត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យរៀបចំសិស្សឱ្យសមស្របនឹងការផ្លាស់ប្តូរនេះ ដោយផ្តោតលើជំនាញវិភាគ និងការគិតបែបច្នៃប្រឌិត។

5.ការបន្តបណ្តុះបណ្តាលអ្នកដទៃ៖ សិក្ខាកាមត្រូវបានបំពាក់ជំនាញក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលអ្នកផ្សេងទៀតអំពីអក្ខរកម្ម AI។ ពួកគេបានរៀនពីវិធីសាស្ត្របត់បែន ដើម្បីផ្ទេរចំណេះដឹងទៅកាន់សិស្ស និងសហគមន៍ ដោយផ្អែកលើបរិបទជាក់ស្តែង។

 

វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះមិនត្រឹមតែផ្តល់នូវចំណេះដឹងបច្ចេកទេសប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានជួយបំបាត់ការភ័យខ្លាច និងការយល់ខុសអំពី AI ក្នុងចំណោមគ្រូបង្គោល។ តាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាលនេះ គ្រូបង្រៀនបានចាប់ផ្តើមយល់ឃើញពីសក្តានុពលនៃ AI ក្នុងការជួយសម្រួលដល់ការងារប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា ការរៀបចំកិច្ចតែងការ ការវាយតម្លៃសិស្ស និងការបង្កើតសកម្មភាពសិក្សាបែបអន្តរកម្ម។ ជាងនេះទៅទៀត AI អាចជួយកាត់បន្ថយបន្ទុកការងាររបស់គ្រូ ដោយផ្តល់នូវឧបករណ៍ដែលអាចស្វ័យប្រវត្តិកម្មនូវកិច្ចការមួយចំនួន ដូចជា ការបង្កើតសំណួរ ឬការវិភាគទិន្នន័យសិក្សា។

 

លើសពីនេះ វគ្គនេះបានជួយគ្រូបង្គោលឱ្យមានទំនុកចិត្តក្នុងការប្រើប្រាស់ AI ដើម្បីលើកកម្ពស់ការសិក្សារបស់សិស្ស។ ជាឧទាហរណ៍ គ្រូអាចប្រើ AI ដើម្បីបង្កើតមេរៀនផ្ទាល់ខ្លួនដែលសមស្របនឹងតម្រូវការបុគ្គលរបស់សិស្ស ដែលជួយឱ្យការសិក្សាកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងទាក់ទាញ។ វគ្គនេះក៏បានផ្តល់នូវចក្ខុវិស័យសុទិដ្ឋិនិយមអំពីរបៀបដែល AI អាចជួយការពារសិស្សពីគ្រោះថ្នាក់នៃព័ត៌មានមិនពិត និងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដែលគ្មានការទទួលខុសត្រូវ។

 

គម្រោង AI RAP ត្រូវបានគាំទ្រថវិកាដោយមូលនិធិអាស៊ាន ដែលមានគោលបំណងផ្តល់អំណាចដល់បុគ្គល និងសហគមន៍ឱ្យចេះបង្កើត និងប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាប្រកបដោយនវានុវត្តន៍។ គម្រោងនេះមិនត្រឹមតែផ្តោតលើការប្រើប្រាស់ AI ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍជំនាន់ថ្មីនៃអ្នកគិតបែបវិភាគ និងអ្នកបង្កើតថ្មី ដែលអាចរួមចំណែកដល់សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។

 

វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះបានបន្សល់ទុកនូវផលជះជាវិជ្ជមានយ៉ាងខ្លាំងចំពោះគ្រូបង្គោលមកពីខេត្តចំនួន១២នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា និងបុគ្គលិកអង្គការ​ ខេប ដោយបានរួមចំណែកដល់ការបង្កើតចក្ខុវិស័យថ្មីសម្រាប់ការអប់រំនៅកម្ពុជា។ តាមរយៈការបំពាក់ជំនាញអក្ខរកម្មបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) ដល់គ្រូបង្គោល គម្រោង AI RAP បានបង្កើតគ្រឹះរឹងមាំសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធអប់រំបែបឌីជីថល ដែលអាចឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនៅអនាគត។ ចក្ខុវិស័យនេះមិនត្រឹមតែផ្តោតលើការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសង្កត់ធ្ងន់លើការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សប្រកបដោយសមត្ថភាព និងការគិតបែបច្នៃប្រឌិត ដើម្បីឱ្យសិស្ស និងគ្រូបង្រៀនអាចសម្របខ្លួនទៅនឹងការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃយុគសម័យទំនើប។

 

គម្រោង AI RAP បានជួយផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈរបស់គ្រូបង្គោលចំពោះការអប់រំ ដោយលើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគេប្រើប្រាស់ AI ជាឧបករណ៍សម្រាប់បង្កើតបរិយាកាសសិក្សាដែលសកម្ម និងផ្ទាល់ខ្លួន។ ជាឧទាហរណ៍ គ្រូបង្រៀនអាចប្រើ AI ដើម្បីបង្កើតមេរៀនដែលតម្រូវទៅតាមកម្រិតសមត្ថភាព និងចំណាប់អារម្មណ៍របស់សិស្សនីមួយៗ ដែលជួយបង្កើនការចូលរួម និងលទ្ធផលសិក្សា។ លើសពីនេះ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះបានជួយឱ្យគ្រូបង្គោលមានសមត្ថភាពក្នុងការណែនាំសិស្សឱ្យប្រើប្រាស់ AI ដោយមានការទទួលខុសត្រូវ ដោយផ្តោតលើការការពារឯកជនភាព និងការវិភាគព័ត៌មានប្រកបដោយហេតុផល។

 

ចក្ខុវិស័យនៃការអប់រំនៅកម្ពុជាក៏បានផ្តល់អាទិភាពដល់ការបណ្តុះជំនាញសតវត្សរ៍ទី២១ ដូចជា ការគិតបែបវិភាគ ការដោះស្រាយបញ្ហា និងការសហការគ្នា។ តាមរយៈការបញ្ជ្រាប AI ទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សា គ្រូបង្គោលអាចជួយសិស្សឱ្យត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ទីផ្សារការងារដែលកំពុងវិវឌ្ឍន៍ ដែលជំនាញឌីជីថលក្លាយជាតម្រូវការចាំបាច់។ ឧទាហរណ៍ សិស្សអាចរៀនប្រើឧបករណ៍ AI ដើម្បីអភិវឌ្ឍជំនាញក្នុងការវិភាគទិន្នន័យ ឬបង្កើតគម្រោងច្នៃប្រឌិត ដែលជួយឱ្យពួកគេមានភាពប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចសកល។

 

ជាងនេះទៅទៀត វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះបានបង្កើតបណ្តាញនៃការសហការរវាងគ្រូបង្គោល អ្នកអប់រំ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត ដើម្បីចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងវិធីសាស្ត្រល្អបំផុតក្នុងការបញ្ជ្រាប AI ទៅក្នុងការអប់រំ។ បណ្តាញនេះនឹងជួយឱ្យមានការផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងអំពី AI ទៅកាន់សាលារៀន និងសហគមន៍ផ្សេងទៀតនៅទូទាំងប្រទេស ដោយបង្កើតចលនាដ៏ធំមួយឆ្ពោះទៅរកការអប់រំបែបឌីជីថល។ ការផ្សព្វផ្សាយនេះមិនត្រឹមតែជួយលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពី AI ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជំរុញឱ្យមានការចូលរួមពីសហគមន៍ក្នុងការអភិវឌ្ឍជំនាញឌីជីថល ដែលនឹងជួយពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការប្រកួតប្រជែងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។

 

វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីអក្ខរកម្មបញ្ញាសិប្បនិម្មិតនៅកំពង់ចាម គឺជាជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សនៅកម្ពុជា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការវិវឌ្ឍន៍នៃបច្ចេកវិទ្យាទំនើបAI តាមរយៈការបំពាក់ជំនាញដល់គ្រូបង្គោល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ គម្រោង AI RAP បានបង្កើតគ្រឹះរឹងមាំសម្រាប់ការអប់រំឌីជីថល និងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនៅអនាគត។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះមិនត្រឹមតែបានផ្តល់នូវចំណេះដឹងបច្ចេកទេសប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានបំផុសគំនិត និងបង្កើតទំនុកចិត្តដល់អ្នកចូលរួមឱ្យទទួលយកបច្ចេកវិទ្យា AI ដើម្បីជំរុញការអប់រំ និងសហគមន៍របស់ពួកគេឆ្ពោះទៅរកភាពរីកចម្រើន៕